ประวัติของพระครูกาทั้ง 4 โดยสังเขป

ประวัติของกาทั้ง 4  โดยสังเขป

ตอนนี้จะพรรณนาถึงเหตุการณ์ที่มีกาทั้ง 4  เท่าที่ได้พบในที่ต่างๆ  พอได้สดับสติปัญญาของผู้ที่สนใจในเรื่องกา  ว่ามีเหตุผลเป็นมาอย่างไรที่ได้เรียกว่ากา 

เดิมทีเดียว  พระมหากษัตริย์เจ้ากรุงลังกา  ได้รับสองพระกุมารกุมารีไว้  คือ  พระเจ้าธนกุมารและพระเหมชลากุมารีไว้ในคราวนำพระทันต์ธาตุของพระศาสดาเข้าไปถวาย  พระองค์ทรงรับทั้งสองกุมารและทันต์ธาตุไว้นาต่อมาพระองค์ให้สองพระกุมารเศกสมรสกันแล้วส่งสองพระกุมารมากรุงธน  เมืองไทย  รวมความว่า  พระเจ้าธนกุมาร  พระเจ้าเหมชลา  ได้นำพระทนต์ธาตุถึงเมืองไทย  ลงจากนาวาพร้อมด้วยพหลพลโยธาและพระราชครูโหราธิบดี  พักรอเวลาพอสมควรแล้ว  สำรวจตรวจที่หาที่ชัยภูมิที่จะก่อสร้างพระเจดีย์บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระศาสดา  แล้วเอากระสาปเขียนเป็นรูปภาพ  บอกลางสังหรณ์เป็นกาทั้ง  4  กานั้นมีปากเป็นฆ้อน  ผู้ใดรื้อถอนพระบรมธาตุ  กาทั้ง  4  รุมกันจิกตีต้องหนีไป  ชีพราหมณ์ราชครูผูกเป็นคู่ปรปักรักษาพระบรมธาตุเรียกว่า  ภาพยนต์   เหมือนเครื่องยนต์กลไก  ไม่มีหัวใจไครฆ่าไม่ตาย  มอบเสร็จเด็จขาดให้เฝ้าพระบรมธาตุ  ผู้ใดใจกล้ามาทำอันตรายพระบรมธาตุ  กานั้นตีตาย   ดังนี้เป็นต้น  ต่อจากนั้นมาสันนิฐานว่าพระศรีธรรมโศกราช   สร้างเจดีย์ใหญ่ครอบเจดีย์เล็กที่พระเจ้าธนกุมารและพระเจ้าเหมชลาสร้างเล็กไว้ก่อน  เมื่อขุดดูพบกาภาพยนตร์นั้นแล้วไม่กล้าขุดต่อไปอีก  จึงได้สร้างพระเจดีย์องค์ใหญ่ครอบไว้  ต่อจากนั้นจึงถือเอานิมิตคือ  กาภาพยนตร์มาเป็นคณะสงฆ์ขึ้นเป็นคณะหนึ่งให้นามชื่อว่ากา  เพราะจะได้ดูแลรักษาพระบรมธาตุ และปกครองคณะสงฆ์ไปตามทิศทั้ง  4  และมีชื่อว่า  สมเด็จพระราชาคณะลังกาแก้ว  เป็นต้น  เพราพระบรมธาตุที่ได้ก่อสร้างขึ้นนั้น   คือ สืบเนื่องมาจากสมเด็จพระเจ้าลังกาเป็นผู้ทรงพระราชทานพระทนต์ธาตุให้สองพระกุมารมาสร้างและมีชื่อเพิ่มเข้าอีกตรงกลางว่า   พระราชาคณะ   เข้าใจว่าเป็นพระราชาคณะใหญ่  รวมเข้าเป็น  สมเด็จพระราชาลังกาแก้ว  เป็นต้น   เพราะเป็นคณะใหญ่ในการปกครองคณะสงฆ์และดูแลพระบรมธาตุไปตามทิศของกาทั้ง  4  เดิมทีเดียวพระครูทั้ง  4  รูปนั้นมีสมณศักดิ์สูงทั้ง  4  กา  มีชื่อเรียกว่า 

สมเด็จพระราชาคณะลังกาแก้ว  ปกครองคณะสงฆ์และดูแลพระบรมธาตุในทิศตะวันออก มีวัดในคณะปกครอง 183 วัด

สมเด็จพระราชาคณะลังกาชาด  ปกครองคณะสงฆ์และดูแลพระบรมธาตุในทิศตะวันตก มีวัดในคณะปกครอง 40 วัด

สมเด็จพระราชาคณะลังกาเดิม  ปกครองคณะสงฆ์และดูแลพระบรมธาตุในทิศเหนือ  มีวัดในคณะปกครอง  23  วัด

สมเด็จพระราชาคณะลังการาม  ปกครองคณะสงฆ์และดูแลพระบรมธาตุในทิศใต้  มีวัดในคณะปกครอง  90 วัด

ต่อมาในสมัยท่านเจ้าคุณพระรัตนธัชมุนี  ( ม่วง  รตนธโช  )  วัดท่าโพธิ์  ตามสำเนารายงานตรวจการศึกษา  ครั้งเป็นเจ้าคณะมณฑลนครศรีธรรมราช  เมื่อครั้งยังดำรงสมณศักดิ์เป็นที่พระศิริธรรมมุนี  รายงานตรวจการศึกษาและคณะเมืองนครศรีธรรมราชว่า  เมืองนครศรีธรรมราชพระครูเหมเจติยานุรักษ์  เป็นเจ้าคณะเมืองมีฐานา  5  ปกครองทั่วไปในคณะรองทั้ง  4  คือ  พระครูกาชาด 1  พระครูกาเดิม  1  พระครูการาม  1  พระสมุห์สีแทนที่พระครูกาแก้ว  1  มีฐานาละ  3  ปกครองแขวงดังนี้  ในสมัยนั้น  พระครูกาทั้ง  4  เทียบในสมัยต่อลงมาเท่ากับคณะแขวง  เพราะตั้งฐานานุกรมได้  3  รูป  คือ  1 พระปลัด  2 พระสมุห์  3 พระใบฎีกา  และได้ความว่า  สมเด็จพระราชาคณะลังกาแก้ว   สมเด็จพระราชาคณะลังกาชาด  สมเด็จพระราชาคณะลังการาม  สมเด็จพระราชาคณะลังกาเดิม  ทั้ง  4  นั้นหายไปเสียเมื่อคราวคณะสงฆ์  ได้แต่งตั้งพระครูเหมเจติยานุรักษ์  เป็นเจ้าคณะเมืองปกครองทั่วไป  ในคณะรองทั้ง  4

เรื่องนี้เป็นทางสันนิษฐาน  เจ้าคณะรองทั้ง  4  มีนามเหลืออยู่แต่เพียงว่า  พระครูกาแก้ว  พระครูกาชาด  พระครูกาเดิม  พระครูการาม  หมายความว่าเจ้าคณะรองทั้ง  4  ขึ้นอยู่ในปกครองของพระครูเหมเจติยานุรักษ์  แต่มีหน้าที่ปกครองคณะแขวงไปตามทิศนั้นๆ  ดังนี้เป็นต้น  แต่ในสมัยปัจจุบันนี้พระครูทั้ง  4  รูป  ยังคงมีอยู่  แต่ลดสมณศักดิ์ต่ำลงเพียงพระครูชั้นตรี

ต่อนี้ไปจะเขียนเรื่องกาทั้ง  4  รูป  เพื่อจะได้รับทราบแต่ละกาว่ามีมาแล้วเท่าไร  แต่ขอให้ท่านผู้อ่าน  ผู้รู้เห็น  ผู้จำได้  เรื่องกาทั้ง  4  ให้อภัยด้วย  ข้าพเจ้าเขียนเอาตามที่ได้รับรู้มาจากท่านผู้อื่นจำชื่อได้บ้าง  จำไม่ได้บ้าง

พระครูกาแก้ว (เท่าที่พอทราบ)

1. ท่านพระครูกาแก้ว วัดสวนหลวงออก

2. ท่านพระครูกาแก้ว (บุญศรี) วัดหน้าราหู บิดาท่านพระครูสุนทร วัดดินดอน ท่านเป็นกำลังสำคัญในการบูรณะพระบรมธาตุร่วมกับท่านปาน

3. ท่านพระครูกาแก้ว  ( หมุ่น  อิสฺสโร )  วัดหน้าพระบรมธาตุ   (รวมวัดหน้าราหู วัดประตูลักษณ์ วัดหน้าพระบรมธาตุเข้าด้วยกัน)

4. ท่านพระครูกาแก้ว ( เดิมชื่อแก้ว เป็นชาวจังหูน ต้นตระกูลมณีโลก  ( พ.ศ.2442-244  ) วัดสวนปาน

5. ท่านพระครูกาแก้ว ( หมุ่น  ปุณฺณรโส )   วัดหน้าพระบรมธาตุ

6. ท่านพระครูกาแก้ว ( พุฒ )  วัดชะเมา

7. ท่านพระครูกาแก้ว วัดใหญ่ชัยมงคล

8. ท่านพระครูกาแก้ว วัดหน้าพระลาน รูปปัจจุบัน

พระครูการาม

1. ท่านพระครูการาม ( เกื้อ ) วัดธาราวดี   ( วัดไฟไหม้ )

2. ท่านพระครูการาม ( จู ) เปรียญ 4 ประโยค วัดมเหยงคณ์

3. ท่านพระครูการาม ( ดี )   วัดหน้าพระลาน

4. ท่านพระครูการม ( นาค )   วัดหน้าพระลาน

5. ท่านพระครูการาม   วัดท่าช้าง  ต. นาพรุ  อ. พระพรหม             จ. นครศรีฯ

พระครูกาชาด

1. ท่านพระครูกาชาด  ( บัวทอง )  วัดประตูขาว

2. ท่านพระครูกาชาด  วัดประตูเขียน ( รวมกับวัดชะเมาปัจจุบัน )

3. ท่านพระครูกาชาด ( ขาว )  วัดชะเมา

4. ท่านพระครูกาชาด ( ย่อง )   วัดวังตะวันตก

5. ท่านพระครูกาชาด วัดพระนคร ผู้จัดการโรงเรียนราษฎรผดุงวิทยา

6. ท่านพระครูกาชาด ( แก้ว )  วัดใหญ่

7. ท่านพระครูกาชาด ( ดำ )  วัดท้าวโคตร

8. ท่านพระครูกาชาด ( จัด )  วัดสระเรียง

9. ท่านพระครูกาชาด ( เนียม )  วัดชลเฉนียน

10. ท่านพระครูกาชาด ( เจียม ) วัดหน้าพระบรมธาตุ รูปปัจจุบัน

พระครูกาเดิม

1.ท่านพระครูกาเดิม วัดเสมาเมือง 

2. ท่านพระครูกาเดิม ( ปุ่น )  วัดท่าโพธิ์

3. ท่านพระครูกาเดิม  ( หนู )  วัดจันทาราม

4. ท่านพระครูกาเดิม ( รักษ์ )  วัดบูรณาราม

5. ท่านพระครูกาเดิม ( ทอง )  วัดจันทาราม

6. ท่านพระครูกาเดิม ( เกตุ )   วัดบูรณาราม

7. ท่านพระครูกาเดิม ( คลิ้ง )  วัดจันทาราม

8. ท่านพระครูกาเดิม (เปรียม) วัดบางสะพาน

ที่มา : หนังสือ “ประวัติ และ จริยา ของ พระครูการาม (ดี สุวณฺณเถร)”

            จัดพิมพ์เป็นที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพพระครูการาม (ดี สุวณฺณเถร)

            ณ เมรุวัดหน้าพระลาน 27 เมษายน 2515.